آیا قوانین فیزیک جهانی اند؟

این بحث تو وبلاگ ضد خاطرات رو خیلی وقت پیش خوندم و خیلی دلم می خواست که توش شرکت کنم.بحثی که شده بود ین بود که

آیا قوانین فیزیک جهانی اند؟آیا اگر ما پدیده‌ای را بر روی زمین مشاهده می‌کنیم، می‌توانیم تعمیم‌اش دهیم به نقاط دور عالم؟

اول دلم می خواد یه توضیحی در مورد فیزیک کوانتوم(به عنوان یه مثال) بدم و بعد با اون توضیح بپردازم به خود موضوع بحث.خیلی دوست داشتم که بیشتر در مورد پدیده های کوانتومی بنویسم اما حیف که بحث خیلی بی ربط میشد.

توی این بحث اول از همه باید روی خود علم فیزیک صحبت کرد.فیزیک از نظر من فقط یه ابزار بوده برای توضیح دادن و یا قانع کردن بشر برای پدیده هایی که تو طبیعت اتفاق می افته.درسته که تمام علم مهندسی و ساخته های بشر بر پایه همین فیزیک بنا شده و به خوبی هم کار می کنه اما باید قبول کرد که همیشه انسان سعی کرده پدید ها رو با توجه به علم خودش توجیه کنه و در همون راستا هم نظریه بده و در همون راستا هم ساخته ها شو بسازه.برای روشن تر شدن حرفی که زدم:مثلا سال های زیادی علم بشر فقط بر مبنای فیزیک کلاسیک و نیوتونی بوده و حتی خیلی از پدیده های کوانتومی هم تو همون چهارچوب توجیه می شدن.بعد یهسری آدم این شجاعت رو به خرج دادن و سعی کردن نگرش رو نسبت به پدیده ها عوض کنه.اولین(در واقع صفر امین!) «اصل موضوعه» کوانتوم به خوبی این نگرش رو توضیح میده:»دانش شما=اندازه گیری»(نمی توان پدیده ها رو پیش بینی کرد و همه چیز بر مبنای احتمالات بنا شده). در این حالت شما هیچ کمیتی مثلن مثل سرعت یا جابجایی و … رو نمی تونید معرفی کنید.کمیت های شما وقتی بوجود میان که شما اون ها رو اندازه گیری کرده باشید.مثال:یه ذره رو فرض کنید که داره حرکت می کنه.اگر از شما پرسیدن که سرعت این ذره چیه با توجه به اصل صفرم پاسخ اینه که اصلن سرعت تعریف نشده چون اندازه گیری نشده!!!یعنی کمیتی به نام سرعت تو این پدیده نداریم.خوب این نوع نگرش به پدید ها باعث شد که بشر یه قدم بزرگ دیگه به جلو بر داره.هر چند که درا بتدا خیلی ها هم با این نوع نگرش مخالف بودن اما نشون داد وقتی در ابعاد کوچک بخواهیم پدید ها رو بررسی کنیم باید نگرش رو تغییر بدیم.دید کوانتومی نه تنها یک استثناء در فیزیک نیست بلکه یک دید تعمیم یافته شده از پدیدهای کلاسیکی است.یعنی تمام مکانیک کلاسیک در کوانتوم قابل تعریف هستن

نوشته بالا فقط مثالی بود برای اینکه وقتی کمی ابعاد بررسی ها ریز شد چقدر همه چیز تغییر کرد و اندازه گیری در ابعاد مختلف در فیزیک ما تغییرات ایجاد کرد . اما بحث اصلی.با توجه به اتفاقات و تغییراتی که در علم فیزیک رخ داده شاید بشه گفت که قوانین فیزیک رو نمیشه تعمیم داد.چون قوانین فیزیک خودشون ناقصن.شاید بشه اتفاقاتی که در نقاط دور می افته رو با این علمی که داریم تا حدی توجیه کرد اما به نظر من اگر قرار باشه دنبال فیزیکی بگردیم که جهانی باشه باید درابعاد مختلف و با نگرش های مختلف این فیزیک رو تکمیل کرد(حالا من نمی دونم میشه یا نه!اما احتمالن نمیشه دیگه).و نکته دیگه اینکه شاید بهتر باشه این سوال رو بپرسیم که آیا میشه قوانین فیزیکی ساخت که در همه ابعاد کار کنه؟

با این کامنت خیلی موافق بودم:

So IMHO I think you have no right to assume that a given physical
theory is ‘Universal” in that sense In the same manner that Classical Mechanics is true within its limits, all other physical theroies are true within their limits (i.e. around us, with this or that scale of measurement)

که دقیقن حرفی که می خواستم ایشون زدن:تمام قوانین فیزیک با در نظر گرفتن محدودیت های خودشون می تونن درست باشن.

در آخر، اگر به این بحث علاقه دارید توصیه می کنم کامنت ها و لینک های مربوطه رو در این نوشته بخونید.برای من که خیلی جالب بود

پی نوشت1:شاید این پست بهانه ای برای اینکه کمی هم از چیزهایی که واقعن بهشون علاقه دارم بنویسم.دلیل اصلی من برای تغییر رشته دقیقن همین بود و البته الان که دارم فیزیک می خونم متاسفانه میبینم اون چیزی نبوده که دنبالش بودم.شاید باید می رفتم فلسفه علم می خوندم (که البته می گن اون هم چیزه به درد بخوری نیست و من هم چنان سر گردانم)

پی نوشه 2:منبع پاراگراف اول از جزوه کوانتوم 1 دکتر شجاعی(دانشگاه تهران) بود که البته ایشون هم از یه کتابی درس می دادن که هرچی فکر می کنم یادم نمیاد.سرچ هم که می کنم پیداش نمی کنم.اما اگر کسی دوست داره کوانتوم یاد بگیره و خیلی هم فیزیک میزیک بلت نیست بهش توصیه می کنم بره سر کلاس های ایشون.چون دقیقن اول کلاس به ما گفتن هرچی به اسم فیزیک تا به حال یاد گرفتین رو باید فراموش کنید.یه چیزی هم بگم این کتابی که گفتم نه با معادله شرودینگر و تحول زمانی و … شروع کرده و نه با فیزیک کلاسیک.اگر هم می خواهید کوانتوم رو مفهومی تر یاد بگیرید توصیه می کنم دنبال کتاب هایی برید که اول از دیراک و نظریه های اون شروع کردن.

پی نوشت 3: من خیلی دوست دارم این بحث رو ادامه بدم شاید یه موضوع مرتبط با این بحث اما بستگی به کامنت ها و علاقه خواننده ها داره.یه بحث دیگه هم که در عین حال که بهش وارد نیستم اما دوست دارم ازش بنویسم تاریخ علمه.اگر منبع و مرجع خوبی سراغ دارید به نظرم شروع کنید و اگر حوصله ندارید به من معرفی کنید تا من شروع کنم.